DEFENCE BUDGET: ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਜਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਭਾਰਤ? ਸੀਨੀਅਰ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਬਜਟ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਠਾਏ ਸਵਾਲ
DEFENCE BUDGET: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਮਾਮਲਿਆਂ ‘ਚ ਸਰਕਾਰ ਘਰੇਲੂ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਬਜਟਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਤੀਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਹੀ ਦਿਨ ਬਚੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰਤਾ ਲਈ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਯਤਨਾਂ ‘ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਵਾਇਸ ਚੀਫ ਆਫ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ
ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ (IAF) ਦੇ ਵਾਈਸ ਚੀਫ਼ ਏਅਰ ਮਾਰਸ਼ਲ ਏਪੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਇਹ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਆਡੀਟੋਰੀਅਮ ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਐਂਡ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਡਿਫੈਂਸ ਇੰਡੀਆ 2024 ਸੈਮੀਨਾਰ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਰਵਉੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਹੋਣਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਇਹ ਟਿੱਪਣੀ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਬਾਰੇ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਤੇਜਸ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਸਪੁਰਦਗੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਦਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਜਾਂ ਹੋਰ ਫੌਜੀ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਦੇ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਲਿਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਡੀਆਰਡੀਓ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਾਰੀਆਂ ਸਰਕਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਰਸਤੇ ‘ਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਹੋ।
ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਆਰਡਰ ਮਿਲੇ ਹਨ
ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ ਤੇਜਸ ਮਾਰਕ-1ਏ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਲਈ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਆਰਡਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ 48 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਸੌਦੇ ਤਹਿਤ 83 ਤੇਜਸ ਮਾਰਕ-1ਏ ਜਹਾਜ਼ ਖਰੀਦਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਰਡਰ ਫਰਵਰੀ 2021 ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਤੇਜਸ ਜੈੱਟ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਪਨੀ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਐਰੋਨਾਟਿਕਸ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇੱਕ ਵੀ ਯੂਨਿਟ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਚੀਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਦੋ ਮੋਰਚੇ ਦੇ ਖਤਰੇ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 42 ਸਕੁਐਡਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਪਰ ਉਸ ਕੋਲ ਸਿਰਫ਼ 31 ਸਕੁਐਡਰਨ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਮਿਗ-21 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ 2 ਸਕੁਐਡਰਨ ਅਗਲੇ ਇਕ ਸਾਲ ਵਿਚ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨਾਟਿਕਸ ਆਰਡਰ ਮਿਲਣ ਦੇ ਸਾਢੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੀ ਡਲਿਵਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ‘ਚ ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ ਕਿ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ‘ਚ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ।
18 ਤੇਜਸ ਜਹਾਜ਼ ਮਾਰਚ 2025 ਤੱਕ ਡਿਲੀਵਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ
ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਉਪ ਮੁਖੀ ਦੀ ਇਸ ਟਿੱਪਣੀ ਤੋਂ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਐਰੋਨਾਟਿਕਸ ਤੋਂ ਜਵਾਬ ਮੰਗਿਆ ਸੀ। ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨਾਟਿਕਸ ਮਾਰਚ 2025 ਤੱਕ 18 ਤੇਜਸ ਮਾਰਕ-1ਏ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰੇਗੀ। ਹੁਣ ਇਸ ਡੈੱਡਲਾਈਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 8 ਮਹੀਨੇ ਬਾਕੀ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇੱਕ ਵੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਤੇਜਸ ਮਾਰਕ-1 ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਾਰਕ-1ਏ ਇਸ ਦਾ ਐਡਵਾਂਸ ਵਰਜ਼ਨ ਹੈ।