Indian Wedding Industry: ਭਾਰਤ ‘ਚ 10 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਵਿਆਹ, ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਆਮਦਨ ਦਾ 3 ਗੁਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਖਰਚ

Indian Wedding Industry: ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਆਪਣਾ ਮਾਣ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਦਿਖਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹਾਂ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦਾ ਹਰ ਪਰਿਵਾਰ ਇੱਕ ਵਿਆਹ ‘ਤੇ ਔਸਤਨ 12 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਵਿਆਹ ਉਦਯੋਗ ਹੁਣ 130 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਕਰਿਆਨੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਉਦਯੋਗ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

ਨਿਵੇਸ਼ ਬੈਂਕਿੰਗ ਫਰਮ ਜੈਫਰੀਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤੀ ਵਿਆਹ ਉਦਯੋਗ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਦੁੱਗਣਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਚੀਨ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਹੈ। ਜੈਫਰੀਜ਼ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਆਹ ‘ਤੇ ਔਸਤਨ ਖਰਚ $14,500 ਜਾਂ 12 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਭਾਰਤ ‘ਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ ਦਾ 5 ਗੁਣਾ ਵਿਆਹ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਜੋੜਾ ਵਿਆਹ ‘ਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨਾਲੋਂ ਦੁੱਗਣਾ ਖਰਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਵਿਆਹਾਂ ‘ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਖਰਚ ਸਿੱਖਿਆ ‘ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਖਰਚ ਤੋਂ ਅੱਧਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਵਿਆਹ ਬਾਜ਼ਾਰ $70 ਬਿਲੀਅਨ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦਾ $170 ਬਿਲੀਅਨ ਹੈ।

ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ 1 ਕਰੋੜ ਵਿਆਹ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਆਮਦਨ 4 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਸਾਲਾਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹ ਵਿਆਹਾਂ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਔਸਤ ਆਮਦਨ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਖਰਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਹਰ ਸਾਲ 80 ਲੱਖ ਤੋਂ 1 ਕਰੋੜ ਵਿਆਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਵਿਆਹਾਂ ਕਾਰਨ ਗਹਿਣੇ, ਕੱਪੜੇ, ਇਵੈਂਟ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ, ਕੇਟਰਿੰਗ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਵਰਗੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵੀ ਵਧ-ਫੁੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲਗਜ਼ਰੀ ਵਿਆਹਾਂ ਦਾ ਖਰਚ ਔਸਤ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਹੈ।

ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਗ੍ਰੈਂਡ ਪ੍ਰੀ-ਵੈਡਿੰਗ ਈਵੈਂਟਸ ਅਤੇ ਕਰੂਜ਼ ਆਦਿ ‘ਤੇ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗਹਿਣਾ ਉਦਯੋਗ ਦਾ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਲੀਆ ਵਿਆਹ ਦੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਸੀ।